Skip to main content

 

Γιορτάζουμε σήμερα την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940. Γιορτάζουμε το ηρωικό «ΟΧΙ»του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδος Ιωάννη Μεταξά και μαζί όλου του έθνους, το τελεσίγραφο που δόθηκε την ημέρα αυτή στην φασιστική Ιταλία.

Ήταν λίγο μετά τις 3 τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου του 1940 όταν ο ίδιος ο Ιταλός πρέσβης Εμανουέλε Γκράτσι χτύπησε την πόρτα του σπιτιού του πρωθυπουργού για να του δώσει τελεσίγραφο με το οποίο απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία του Βασιλείου της Ελλάδος για τις ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του. Μετά την ανάγνωσή του ο Μεταξάς είπε στα Γαλλικά, ( επίσημη τότε γλώσσα ) «Λοιπόν αυτό σημαίνει πόλεμο!»
Η σκηνή περιγράφεται από τα απομνημονεύματα  του ιδίου του Γκράτσι: “Έχω εντολή κ. πρωθυπουργέ να σας κάνω μία ανακοίνωση και του έδωσα το έγγραφο. Παρακολούθησα την συγκίνηση εις τα χέρια και εις τα μάτια του. Με σταθερή φωνή και βλέποντάς με κατάματα ο Μεταξάς μου είπε: “Alors, c’est la guerre”. Του απήντησα ότι αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί. Μου απήντησε ΟΧΙ. Του πρόσθεσα ότι αν ο στρατηγός Παπάγος… ο Μεταξάς με διέκοψε και μου είπε: ΟΧΙ! Έφυγα υποκλινόμενος με τον βαθύτερο σεβασμό, προ του γέροντος αυτού, που προτίμησε την θυσία αντί της υποδουλώσεως”
Μερικές ώρες αργότερα οι Ιταλικές δυνάμεις ξεκίνησαν την επίθεση, ενώ ο Μεταξάς βγάζει διάγγελμα το οποίο έκλεινε με τα εξής λόγια: «Ὅλον τό Ἔθνος ἄς ἐγερθῆ σύσσωμον. Ἀγωνισθῆτε διά τήν Πατρίδα, τάς γυναίκας, τά παιδιά σας καί τάς ἱεράς μας παραδόσεις. Νύν ὑπέρ πάντων ὁ ἀγών.»

Μετά από αυτά, ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους τραγουδώντας πατριωτικά τραγούδια, ενώ διαδηλώσεις νέων εισέβαλαν σε ιταλικά γραφεία και επιχειρήσεις. Εκατοντάδες εθελοντές σε ολόκληρη την επικράτεια, άνδρες και γυναίκες, έσπευδαν στα στρατολογικά γραφεία για να καταταγούν.

Το ιταλικό σχέδιο πολέμου, το επονομαζόμενο Emergenza G, προέβλεπε την κατάληψη της χώρας σε τρεις φάσεις. Η πρώτη ήταν η κατάληψη της Ηπείρου και των Ιονίων Νήσων. Στη δεύτερη φάση θα καταλαμβανόταν η Δυτική Μακεδονία. Αμέσως μετά θα ακολουθούσε η προέλαση προς την Θεσσαλονίκη και την Αθήνα με σκοπό την κατάκτηση της χώρας. Όταν οι Ιταλικές δυνάμεις επιτέθηκαν και τα τμήματα προκάλυψης στα σύνορα συμπτύχθηκαν, οι Ελληνικές δυνάμεις κατέλαβαν νέες θέσεις άμυνας. Οι Ιταλικές δυνάμεις συνάντησαν δυσκολίες αφού το οδικό δίκτυο κι οι γέφυρες είχαν καταστραφεί.
Τα πράγματα όμως άρχισαν ν’ αλλάζουν και εξαιτίας της διαφαινόμενης αυτής νίκης των Ελλήνων, οι Γερμανικές δυνάμεις ήρθαν ν’ ενισχύσουν τα ιταλικά στρατεύματα. Από τις 6 Απριλίου, οι Ιταλοί ξεκίνησαν εκ νέου την επίθεσή τους στην Αλβανία, μαζί με την επιχείρηση «Μαρίτα» των Γερμανών. Στο μεταξύ, στις 18 Απριλίου το μηχανοκίνητο γερμανικό σύνταγμα Σωματοφυλακής SS “Αδόλφος Χίτλερ” κάμπτοντας την τοπική αντίσταση, κατέλαβε το πέρασμα του Μετσόβου, αποκόπτοντας έτσι τον Ελληνικό Στρατό Ηπείρου από τα μετόπισθεν. Την επόμενη μέρα οι Γερμανοί κατέλαβαν τα Ιωάννινα, ολοκληρώνοντας την απομόνωση του ελληνικού στρατού που υποχωρούσε από την Αλβανία. Στις 24 Απριλίου 1941, τα ιταλικά στρατεύματα επιτέθηκαν μαζί με τα γερμανικά στην Αττική, κοντά στην Αθήνα.
Με την πτώση της Κρήτης το Μάιο του 1941, ολόκληρη η Ελλάδα βρέθηκε υπό τον απόλυτο έλεγχο των δυνάμεων του Άξονα. Έπειτα ακολούθησε σκληρή κατοχή από τις δυνάμεις του άξονα. Αξίζει να σημειωθεί πως κατά τη διάρκεια της Κατοχής υπήρξε εκτεταμένη Αντίσταση, η οποία απελευθέρωσε τις περισσότερες ορεινές περιοχές ως το 1944. Ταυτοχρόνως, Ελληνικές δυνάμεις συνέχιζαν τον πόλεμο κατά των δυνάμεων του άξονα στη Βόρεια Αφρική, ακόμη και στην ίδια την Ιταλία.
Έχοντας ως παράδειγμα τους προγόνους μας και τους ένδοξους αγώνες αυτών πρέπει κι’ εμείς με τη σειρά μας να φανούμε αντάξιοι συνεχιστές αυτής της μεγάλης ιστορίας που ζει μέσα στους αιώνες. Είναι καιρός η φράση «όλο το έθνος σύσσωμο ας εγερθεί» να πραγματοποιηθεί για την  ελευθερία κάθε Ελληνικού τόπου.